Phương pháp phỏng vấn (Interview Method) là phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp bằng cách phỏng vấn các đối tượng được chọn. Đây là phương pháp duy nhất để biết được ý kiến, dự định của khách hàng. Tuy nhiên, phương pháp phỏng vấn cũng có các nhược điểm nhất định. Đó là chi phí cao, tốn kém thời gian và nhiều khi người được phỏng vấn không trả lời hoặc trả lời không trung thực (đặc biệt đối với người châu Á).
Phỏng vấn có thể được tiến hành bằng cách phỏng vấn trực tiếp cá nhân, phỏng vấn tại nơi công cộng, phỏng vấn nhóm tập trung, phỏng vấn qua điện thoại và phỏng vấn qua thư. Mỗi phương pháp này cũng có các ưu nhược điểm riêng.
A) PHỎNG VẤN TRỰC TIẾP CÁ NHÂN
Trong phương pháp phỏng vấn cá nhân (Personal Interviews), người phỏng vấn và người được phỏng vấn gặp gỡ trực tiếp. Phương pháp này có tính linh hoạt cao hơn so với các loại phỏng vấn kia, vì người phỏng vấn có thể thay đổi cách hỏi hoặc giải thích thêm nếu người được hỏi chưa hiểu rõ câu hỏi. Phỏng vấn trực tiếp có khả năng thu được nhiều dữ liệu hơn ngoài bảng câu hỏi mà khách hàng trả lời, bởi vì người phỏng vấn có thể quan sát để thu được thêm dữ liệu về người được phỏng vấn qua ngôn ngữ không lời (nhà cửa, thái độ, hành vi, trang phục¼). Kỹ năng phỏng vấn, kỹ năng giao tiếp, thuyết phục sẽ quyết định đến chất lượng và số lượng thông tin thu được.
B) PHỎNG VẤN TẠI NƠI CÔNG CỘNG
Phỏng vấn tại nhà người được phỏng vấn dẫn đến khó khăn gặp mặt họ, đồng thời chi phí cao. Do vậy, thông thường người ta tiến hành phỏng vấn gặp ngẫu nhiên tại các trung tâm tập trung đông người như các trung tâm thương mại, tại các quầy giao dịch.
Phỏng vấn tại nơi công cộng (Public Interviews) yêu cầu phải thực hiện nhanh để tránh làm phiền khách hàng. Do vậy nội dung phỏng vấn phải ngắn gọn. Người phỏng vấn cũng phải có kỹ năng tiếp cận và thuyết phục khách hàng cộng tác.
Phỏng vấn tại nơi công cộng có thể tiến hành nhanh, chi phí rẻ, dễ kiểm tra. Nhược điểm của phương pháp này là khó khăn trong việc tiếp cận, thuyết phục khách hàng trong khi họ đang đi lại hoặc làm việc khách. Tính ngẫu nhiên của mẫu cũng có thể không được đảm bảo.
C) PHỎNG VẤN NHÓM TẬP TRUNG
Trong phương pháp phỏng vấn nhóm tập trung (Focus-group Interviews), người phỏng vấn sẽ gặp gỡ với một nhóm khách hàng từ 4 dến 10 người trong một bầu không khí gần gũi, thân thiện. Các câu hỏi mở được sử dụng để khuyến khích khách hàng tự do thảo luận vấn đề được đặt ra. Người phỏng vấn có thể đặt các câu hỏi liên tiếp để hiểu sâu hơn thái độ của khách hàng về một vấn đề. Mục đích của phương pháp phỏng vấn nhóm tập trung là nhằm đưa ra các khái niệm, giả thiết mà sau đó sẽ được kiểm tra qua các thăm dò trên phạm vi lớn hơn. Phương pháp này cũng được dùng để tìm hiểu sâu hơn về hành vi của người tiêu dùng.
Nhìn chung, phương pháp phỏng vấn trực tiếp có nhược điểm là chi phí cao, thời gian kéo dài, người phỏng vấn phải có kinh nghiệm dẫn dắt, gợi mở các vấn đề khác nhau trong quá trình thảo luận.
D) PHỎNG VẤN QUA ĐIỆN THOẠI
Phương pháp phỏng vấn qua điện thoại (Telephone Interviews) tiếp cận với khách hàng bằng phương tiện điện thoại. Với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và máy tính, khả năng của phương pháp này được mở rộng. Nhờ sự hỗ trợ này, việc quay số điện thoại có thể được thực hiện ngẫu nhiên, các câu trả lời có thể được lưu trữ với dung lượng lớn. Ưu điểm của phỏng vấn qua điện thoại là khả năng tiếp cận nhanh không phụ thuộc vào khoảng cách, chi phí thấp, thời gian ngắn, dễ quản lý. Nhược điểm của phương pháp này là không phù hợp với các phỏng vấn có nội dung dài, không quan sát được hành vi của khách hàng. Ngoài ra, các số điện thoại được in trong danh bạ có thể đã lạc hậu vào thời điểm phỏng vấn; một số hộ gia đình không có máy điện thoại hoặc có điện thoại nhưng không đăng ký vào danh bạ.
E) PHỎNG VẤN QUA THƯ
Phỏng vấn qua thư (Mailing Interviews) được thực hiện bằng cách gửi bảng câu hỏi (Questionnaire) cho khách hàng qua bưu điện. Người nhận chỉ cần đánh dấu vào các câu hỏi trong bảng và cũng sẽ gửi lại qua bưu điện. Phương pháp phỏng vấn này có các ưu điểm như sau. Thứ nhất, do không tiếp xúc mặt đối mặt với người phỏng vấn nên người trả lời (vô danh) không bị lúng túng, kết quả phỏng vấn không bị thiên lệch. Thứ hai, chi phí phỏng vấn thấp hơn nhiều so với phỏng vấn trực tiếp, do vậy phù hợp cho các phỏng vấn trên phạm vi toàn quốc. Nhược điểm của phương pháp này là thời gian kéo dài (từ 3 đến 4 tuần). Cũng có thể thực hiện phỏng vấn qua e-mail.
Do mỗi phương pháp thu thập dữ liệu có các ưu điểm và nhược điểm riêng. Do vậy, người ta thường kết hợp các phương pháp thu thập dữ liệu khác nhau.
Interviews can be defined as a qualitative research technique which involves “conducting intensive individual interviews with a small number of respondents to explore their perspectives on a particular idea, program or situation” (Boyce & Neale, 2006).
There are three different formats of interviews: structured, semi-structured and unstructured.
Structured interviews consist of a series of pre-determined questions that all interviewees answer in the same order. Data analysis usually tends to be more straightforward because researcher can compare and contrast different answers given to the same questions.
Unstructured interviews are usually the least reliable from research viewpoint, because no questions are prepared prior to the interview and data collection is conducted in an informal manner. Unstructured interviews can be associated with a high level of bias and comparison of answers given by different respondents tends to be difficult due to the differences in formulation of questions.
Semi-structured interviews contain the components of both, structured and unstructured interviews. In semi-structured interviews, interviewer prepares a set of same questions to be answered by all interviewees. At the same time, additional questions might be asked during interviews to clarify and/or further expand certain issues.
Advantages of interviews include possibilities of collecting detailed information about research questions. Moreover, in in this type of primary data collection researcher has direct control over the flow of process and she has a chance to clarify certain issues during the process if needed. Disadvantages, on the other hand, include longer time requirements and difficulties associated with arranging an appropriate time with perspective sample group members to conduct interviews.
When conducting interviews you should have an open mind and refrain from displaying disagreements in any forms when viewpoints expressed by interviewees contradict your own ideas. Moreover, timing and environment for interviews need to be scheduled effectively. Specifically, interviews need to be conducted in a relaxed environment, free of any forms of pressure for interviewees whatsoever.
Respected scholars warn that “in conducting an interview the interviewer should attempt to create a friendly, non-threatening atmosphere. Much as one does with a cover letter, the interviewer should give a brief, casual introduction to the study; stress the importance of the person’s participation; and assure anonymity, or at least confidentiality, when possible” (Connaway & Powell, 2010).
There is a risk of interviewee bias during the primary data collection process and this would seriously compromise the validity of the project findings. Some interviewer bias can be avoided by ensuring that the interviewer does not overreact to responses of the interviewee. Other steps that can be taken to help avoid or reduce interviewer bias include having the interviewer dress inconspicuously and appropriately for the environment and holding the interview in a private setting (Connaway & Powell, 2010).
Tài liệu tham khảo
Boyce, C. & Neale, P. (2006) “Conducting in-depth Interviews: A Guide for Designing and Conducting In-Depth Interviews”, Pathfinder International Tool Series
Connaway, L.S.& Powell, R.P.(2010) “Basic Research Methods for Librarians” ABC-CLIO.