Một trường hợp mà mình nhận được câu hỏi khá thường xuyên từ các bạn đó là khi thực hiện kiểm định Cronbach’s Alpha thì gặp lỗi không hiển thị cột Cronbach’s Alpha if Item Deleted hay cột Cronbach’s Alpha if Item Deleted không có giá trị.
Đây không phải là lỗi dữ liệu hay lỗi các bạn thực hiện sai thao tác kiểm định Cronbach Alpha mà là nội tại của nó là như vậy. Nhưng trước hết, mình cũng cần các bạn đảm bảo rằng cách chạy kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha của các bạn đúng trước đã, các bạn có thể kiểm tra lại thao tác kiểm định theo bài viết này nhé.
Rồi, mình sẽ đi vào nội dung chính của bài viết. Lỗi cột Cronbach’s Alpha if Item Deleted không có giá trị là do nhân tố này chỉ gồm 2 biến quan sát. Khi các bạn chỉ đưa 2 biến quan sát vào thực hiện kiểm định độ tin cậy trên SPSS, SPSS mặc định không hiển thị giá trị trong cột này.
Lý do là vì: Nhân tố chỉ gồm 2 biến quan sát, nếu trong trường hợp 1 biến quan sát có giá trị tương quan biến tổng nhỏ hơn 0.3, biến đó sẽ bị loại bỏ đi và khi đó nhân tố chỉ còn 1 biến quan sát (nếu bạn chưa rõ lý do tại sao tương quan biến tổng nhỏ hơn 0.3 thì biến quan sát đó bị loại, bạn có thể xem bài Phân tích độ tin cậy Cronbach’s Alpha trong SPSS).
Trong nghiên cứu marketing về các vấn đề kinh tế, xã hội phức tạp, nhân tố mẹ khá phức tạp và khó đo lương nên các nhà nghiên cứu sẽ đo lường nhân tố mẹ đó bằng các câu hỏi, biến quan sát con bên trong. Nên nếu nhân tố chỉ gồm 1 biến quan sát thì biến quan sát đó chính là nhân tố luôn rồi các bạn. Ban đầu bạn đi xây dựng nhiều câu hỏi trên nhiều mặt để làm rõ tính chất nhân tố, nhưng kết quả cuối cùng nhân tố đó chỉ có một câu hỏi, nghĩa là công việc chúng ta đã làm là hoàn toàn vô nghĩa.
Do đó, nếu trường hợp nhân tố chỉ gồm 2 biến quan sát, bạn thực hiện kiểm định Cronbach’s Alpha và có một biến quan sát có tương quan biến tổng nhỏ hơn 0.3 hoặc hệ số Cronbach’s Alpha của nhân tố nhỏ hơn 0.6, bạn sẽ loại bỏ cả nhân tố này đi chứ không loại bỏ biến quan sát nữa.
Tóm lại, việc không xuất hiện giá trị trong cột Cronbach’s Alpha if Item Deleted không phải do số liệu khảo sát xấu hay do các bạn thao tác sai, mà là do SPSS mặc định như vậy khi nhân tố chỉ có 2 biến quan sát. Một điểm đáng lưu ý khi làm nghiên cứu marketing, việc xây dựng số lượng câu hỏi (biến quan sát) cho một nhân tố tương đối quan trọng: bao nhiêu là đảm bảo các kiểm định, liệu nhân tố gồm 2 câu hỏi như trường hợp ở trên đã đúng chưa hay cần nhiều hơn? Nếu bạn đang thắc mắc, mời bạn xem bài viết Một nhân tố nên xây dựng bao nhiêu biến quan sát, câu hỏi đo lường?